American Beauty (1999)


Kültleşmiş bir film. Nasıl diyolar bunlara, neo-klasik galiba.. Tam bilmiyorum o değer biçme işlerini ama hani bazı filmler kültürel miras kabul edilip, bütün kopyalarının bir şekilde yok olması ihtimaline karşılık koruma altına alınıyor ya, öyle bir film yani. Sanırım statü konusunda soru işareti kalmamıştır. Hayır yani bunu bilin de önce, sonrasında "Amanda ne övdü be filmi" demeyin yani..


Seçilen konu ve hikayenin işleniş biçimi; diyaloglardaki deha ve yaratılan karakterlerdeki derinlikle o kadar uyum içinde ki, -ki bu durum için dilimizde 'ahenk' diye muhteşem bir kelime var- senarist Alan Ball ve yönetmen Sam Mendes'in kariyerlerinde şaheser olarak anılıyor film. Oyuncuların yeteneklerini gösterebilmeleri için de çok uygun bir senaryo..

Hayattan bezmiş bir adam, kontrol delisi karısı ve kızları; hayattan bezmiş bir kadın, kontrol delisi kocası ve oğulları; ve Angela... Angela, Amerikan güzeli, güzelliğiyle çevresindeki erkekleri etkilemekten zevk alan bir sistem, en büyük korkusu arzulanmamak ve sıradan bir insan olmak. Hikayedeki bütün karakterler Amerikan güzeli; herkes bir şekilde arzulanmak ve sıradan olmamakta buluyor huzuru.


Ezik Lester, kızının kankisinden hoşlanıyor. Ergen kızı bu durumdan rahatsız olurken, kankisinin hoşuna gidiyor. Karısı, Lester'ı boynuzluyor. Komşunun oğlu, Lester'ın kızına yanık. Komşunun oğlunun gey düşmanı gey babası oğlunun gey olduğunu sanıyor. Oğlan uyuşturucu satıp video çekiyor. Amerikan güzeli, Lester'ın hayatını güzelleştiriyor. Ve BAM!


Sürpriz bozmadım, korkmayın. Filmin başında diyor zaten, "Bi kaç gün sonra ölecem, ama şimdilik haberim yok tabii"..

Film, güzel hikayesinin yanı sıra, klas sahneleriyle de farkını ortaya koyuyor. Mesela en meşhur sahnesi, Lester'ın, Angela'yı yatakta gül yapraklarıyla hayal ettiği sahne.. Filmde, gül yapraklarının neyin metaforu olduğu üzerine saatlerce konuşulabilir ama, bu sahnenin, izleyicinin aklından yıllarca çıkmayacağı gerçeğinin yanında o önemsiz bi detay.. Yıllar önce izlediğim ve tivide de denk geldikçe takılıp kaldığım bu filme neden şimdi tanıtım yazdım, nerden esti? Şurdan esti, Uykusuz ciltlerini karıştırıken, 3-5 sene öncesine ait şu karikatür:

Adamın çizgisi imza aslında
yazmaya gerek yok ama,
bilmeyenler için: Umut Sarıkaya..

Gösterildiği sene Akademi'den; En İyi Film, Yönetmen, Senaryo, Erkek Oyuncu ve Görüntü Yönetimi gibi en önemli kategorilerden heykele kavuşmuş ve imdb.com'ın Gelmiş Geçmiş En İyi 250 Film Listesi'nde 58. sırada yer almaktadır.


Oyuncular: Kevin Spacey, Annette Bening, Mena Suvari, Thora Birch, Wes Bentley ve Chris Cooper... Şu sıralar House of Cards dizisiyle harikalar yaratan Spacey'nin, bu filmle gelen haricinde bi Oscar'ı daha var. İlginç detay: Güllerin içindeki Mena Suvari'nin filmografisine baktığımda şu tesadüfe tanık oldum.. Sadece aynı seneye denk gelen American Pie (1999), American Virgin (1999) ve American Beauty (1999) uyumu... Sırf Amerikalı diye bi kızın üstüne bu kadar gidilmez ki arkadaş.. Üstelik bu sadece bir sene; American Pie 2 (2001), American Horror Story (2011) dizisinde iki bölüm konuk ve American Reunion (2012)... Ufacık kıza ne milliyetçilik yüklediniz be kardeşim..


01.03.2014