Avatar İzleme Kılavuzu

Konuk Yazar // Vedat Özdemiroğlu


Pandora
Na’vistan’ın başkenti. Kara deliğe varmadan hemen soldaki boyut. Su altına çok benzediği için psikolojik olarak nefes alınamayan ülke...

Rüyada Uçmak
Bunu sağlayan bir makine, hele hele o makinenin bi de düğmesi varsa, daha kolay olur...

Avatar
DNA’sı, insan artı yerli halk olan; RNA’sı, laminant kaplama; özünde granit dokulu, kabası bitmiş tabiat evladıdır. 2154’ün üçüncü sayfa haberidir. Normal insana göre çok uzun, pek iridir. Birkaç Avatar bir araya gelse, NBA’de mola zamanı gibidir. Her garibin kalbinde, kendinden daha garip bir Avatar vardır; caney vardır. Ürkek bakışlı mazlumdur, Şirinler gibi mavidir, gerektiğinde işitsel tepki verendir. Avatar, elektrondan bir candır...

Zehirli Mızrak
Zehir barındıran mızrak...

Na'vi
Pandora halkı. Yazlarını Ev Ağacı’nda, kışlarını Ruh Ağacı’nda geçirirler. Tehlike anında tıslarlar. “Bana ne arkadaşım elektrokimyasal iletişim ağından; yemişimi emerim, doğayla bütünleşirim!” anlayışına sahip olan Na’viler, aşırı milliyetçi olanlarına Na’snavi derler. Tarım ve altı bacaklı hayvancılıkla geçinirler...

Unobitiom
Ya da benzeri bir drav taşı. Çok değerli. O kadar değerli ki, Sterlin ona ofisboy olur. Bu taş yüzünden savaş çıkabilir, ayının genetiğiyle oynanabilir. Sürekli bir elmas reklamı kafasında boşlukta dönen bu taş, denizde de güzel kayar. Sen keriz ol yeter...

Gök İnsanlar
Bildiğin insan. Sevgileri yarınlara bırakmış, duygular içinde saklı kalmış tür. Duygudan da geçtim, kendisi ölüm makinesi robotun içinde saklı kalmış, işgale, yağmaya gönül vermiş eşeğin sıpası! Bi akıllar, bi koordinatlar, ordan oraya hızlı hızlı gitmeler felan! Seni it kafalı seni! Şimdi sen bundan da esinlenip Kansas doğumlu, it kafalı bi hibrit basarsın ortama!..

Ulu Anne
Taraf tutmaz!..

Pandora Kuralları
Lilayı sev, doğayı koru! Ormanda ateş yakma, zaten bitkiler yerden aydınlatma! İkide bir “Japonlar metroda bile kitap okuyomuş” deyip, sonra da metroda kitap okuyana hır gibi bakma! Ayin sırasında kuyruğunu kıpraştırma! İşaretlere önem ver, işaretçilere pişmaniye ikram et!..

İkran
Pandora’nın yaban atları. Uçarcasına koşmak dışında bizzat uçabilirler. Bir Na’vinin ya da Na’vi yancısı Avatar’ın sadece bir İkran’ı olur. O da uçurumun kıyısında boğuşup evcilleştirebilirsen. Haa, başarırsan munisin halaybaşı olur, yanından ayrılmaz. Öyle de 'izzet ikran’ sahibidir...

Kutsal Ağacın Tohumları
Kafayı toplamış denizanası...

Neytiri
Esas kız, sporcu tabiatlı, atletik gibi ordan oraya zıplar. Ama akıllı da çok. Duygu da tavan! Dünyada bulamazsın diyolar ya, hakkaten de öyle. Gel gör ki, pundunu bulunca o da tıslar, durduramazsın...

Hibrit Kutusu
Vasati kırk gen!..

Eywa
Kutsal ruh. Ya da diyelim ruh zaten kutsal. Na’vilere sevinç ve sabır verir, iyi olan kazansın fikrindedir. Öfke saçtığı zamanlar ‘Eyvah’, neşeli olduğunda da ‘Eyvallah’ adlı asistanları devreye girer. Eywa, Ruhlar Ağacı’nın ısı yalıtımını da sağlar. Ortadoğu dinlerinden çok uzaktır ama gene de Haleluya Dağları’nı bir ayrı sever. ‘Utraya Mokri’ adlı ilk albümüyle listeleri sallamıştır...

Jack Sully
Esas oğlan. Bacakların tutmazken, gir makineye, uyu, aç gözünü, ol tazı! Özünde iyidir çünkü başroldedir. Dünyada emekli olup bağ bahçe işlerine dalmayı planlarken, kader onu Omatikaya’nın oğlu yapmıştır. Halbuki o bir aferine razıydı!..

Omatikaya
Na’vi dünyasının derin içgörüsü. ‘Mistik komünal toplum’un gizli yasası. Bir hayli manidar. Alabildiğine babacan. Her iki tarafı kadife. Balon balomanje. Gece söylemi de olur, spor kıyafet üstüne önemsiz ayrıntı gibi de konuşabilirsiniz!..

Eytucan
Neydi, valla unuttum lan!..

Toruk
Boing tipi, plazma renkli ejderha. İri kuş. Boşlukta dolaşan dağların, sarp kanyon yamaçlarının, sağda bekleme yapan ikranların arasından Pandora’nın piji gibi usulca süzülür, ayin sırasında da çığlık atar, üzülür. Ora göklerinin hakimidir, onu ikna edip hayvanı kılan ‘Toruk Mactor’ olur. Bundan bi adım sonrası Max Factor’de Satın Alma'nın başına geçmektir! İnsan Kaynakları da olurmuş...

4 Dakika, 20 Saniye
260 saniye...

EEE
Oksijen maskesiz, Pandora’da fani insanın dayanabileceği süre. Hele ki o an, yerlilerin zılgıtına maruz kalırsan, azot da gider. O şartlarda yaşayana gaz bombası attılar, ayrı!..

Thasik
Na’vi kabilesinin politik lideri. Doğal feminist. Asil ve sade, asilzade. İstanbul’da yaşasa, sanat vakfı yönetim kurulunda olurdu...

Grace Augisten
İyi kalpli bilim kadını. Yerlilerin, düşman değil, bir çeşit insan olduğunu iddia eden biyososyolog. Sonuçta yanaroğlu...

Laz Alonso
Tsu’ten’i canlandıran oyuncunun adı!..

Ejder Baba
İşgalci insanların yaban dünyaya -göya uyum sağlamak için- imha operasyonuna koydukları isim. Ne ejderi, hangi baba yiğenim, ne diyon sen? Hafızın ülkesinde köpek tavırlı kedigil kol geziyo, dokununca minyon olan bitki var, her kişinin en az birine dokandığı ayin var, sen bi dur. Dur derken, bi git! Bak hala duruyo!..

Kötü Kalpli Komutan
KKK çağrışımı, tamamen rastlantı. Yoksa bi komutan ancak Na’vilere Balyoz Operasyonu yapabilir, hiç öz halkına tasarlar mı böyle bişi? Bu komutan da sert ve ters. Çocukken de böyle oluyo bunlar. Bi ara omzu yandı, yani rütbeleri yandı, yani yaktı askerliğini ince dudak!..

Totak
Eski Türkçede ‘dudak’...

Seni Görüyorum
Na’vicede “Selamun aleyküm”. Fakat burada, seni cisim olarak değil de içini görüyorum, anlamı var. Bazı fıkıhçılar, buna itiraz eder! Eğer, elinle üç yapıp bunu dersen “Seni üç boyutlu görüyorum!” demektir bu. Salondan çıkarken gözlüğü aldılar yaa!..

Beni Benden Alan
Hamak şekil yatak bitkiler...

(Vedat Abi bu yazıyı tee ne zaman Uykusuz'da yazmıştı. Çok yazısı -benim de hazırlanmasına yardım ettiğim- kitaplarda toplandı da bu ve Yüzüklerin Efendisi İzleme Kılavuzu giremedi herhangi bir derleme kitabına. Değerli izniyle işte şimdi burada bu yazılar, yazılısinema'da!)

18 mart 2018