Konuk Yazar // Alper Kaya
Türk sinemasında, edebi eserlerden uyarlanan filmlerin sayısı sizi şaşırtabilir! Tüm edebiyat uyarlamalarını derlemeye çalıştım. Bakalım siz kaçını izlemişsiniz?
1.
Yayla Kartalı (1945): Faruk Nafiz Çamlıbel'in aynı adlı romanından 1945 yılında beyazperdeye taşınan filmin senaryosunda Necdet Mahfi Ayral'ın, yönetmenliğinde ise Muhsin Ertuğrul'un imzası var...
2.
Bir Dağ Masalı (1947): Turgut Demirağ'ın yönetmenliğini üstlendiği film, Reşat Nuri Güntekin'in romanından uyarlandı. Öte yandan Bir Dağ Masalı, Vahi Öz'ün oynadığı ilk filmidir.
3.
Vurun Kahpeye (1949): Ömer Lütfi Akad'ın filmi, iftira sonrası linç edilen Aliye Öğretmenin hikayesini konu edinmektedir. Film, Halide Edip Adıvar'ın 1923 yılı sonlarında Akşam gazetesinde tefrika edilen ve 1926'da ilk defa kitap olarak yayınlanan eserinden uyarlanmıştır.
4.
Çete (1950): Refik Halit Karay'ın Çete adlı romanından uyarlanarak Çetin Karamanbey'in senaryosunu yazıp yönettiği film..
5.
Allah'a Ismarladık (1951): Sami Ayanoğlu'ın yazıp yönettiği, Esat Mahmut Karakurt'un romanından uyarlanan Türk filmi.
6.
Drakula İstanbul'da (1953): Mehmet Muhtar'ın yönetmenliğini üstlendiği korku filmi; Ali Rıza Seyfi'nin Bram Stoker'ın romanından uyarladığı Kazıklı Voyvoda adlı romandan uyarlanmıştır.
7.
Hıçkrık (1953): 12 sene tekrar çekilecek bir sinema filmi Atıf Yılmaz yönetmiştir.. Kerime Nadir’in aynı adlı romanından..
8.
Cingöz Recai (1954): Beyaz Cehennem adıyla da anılan, Cingöz Recai serisinin ilk sinema uyarlaması...
9.
Yolpalas Cinayeti (1955): Halide Edip Adıvar'ın aynı isimli romanından uyarlanan filmde senaryo ve yönetmenlik Metin Erksan'a aittir.
10.
Yaprak Dökümü (1957): Reşat Nuri Güntekin'in aynı isimli eseri de beyazperdeye yansıyan filmlerden..
11.
Suçlu (1960): Orhan Kemal'in 1957 yılında yayınlanan romanından, Atıf Yılmaz yönetmenliğinde sinemaya uyarlanan film...
12.
Avare Mustafa (1961): Orhan Kemal’in 58’de yazdığı Devlet Kuşu adlı romanının ilk çevrimi olarak bilinen film, Yeşilçam'ın iki versiyonlu filmlerinden de biridir.. Yönetmen Memduh Ün..
13.
Yılanların Öcü (1962): Fakir Baykurt'un romanı Yılanların Öcü de iki kez filme uyarlanan ender Türk yapıtlarından...
14.
Üç Tekerlekli Bisiklet (1962): Orhan Kemal'in romanından uyarlanan filmin başrollerinde Ayhan Işık ve Sezer Sezin oynuyor...
15.
Ayşecik: Fakir Prenses (1963): Mark Twain'in hikayesinden uyarlanan film, adından da belli olduğu üzere Ayşecik serisinin filmlerinden birisidir.
16.
Atçalı Kel Mehmet (1964): Murat Sertoğlu'nun Atçalı Kel Mehmet Efe romanından uyarlanmış olan film, Asaf Tengiz yönetmenliğinde çekilmiştir.
17.
Dudaktan Kalbe (1965): Sinemacılarımızın çok sevdiği yazarlarımızdan Reşat Nuri Güntekin'in bir uyarlaması daha! O dönemin en sükseli kadrolarından birisini izliyoruz filmde...
18.
Hıçkırık (1965): Kerime Nadir'in 1936 tarihli Hıçkırık romanından yapılan ikinci uyarlamadır.
19.
Çalıkuşu (1966): Senaryosunu, Reşat Nuri Güntekin'in 1922'de yayımladığı aynı adlı romanından Osman F. Seden'in uyarlayıp yazdığı bu siyah beyaz filmin yapımcılığını ve yönetmenliğini de yine Osman Seden yapmıştır.
20.
Hırçın Kadın (1967): Ayhan Günver'in Satranç Oyunu isimli romanından, nedendir bilinmez ismi bu şekil değiştirilerek uyarlanan filmdir.
21.
Dokuzuncu Hariciye Koğuşu (1967): Peyami Safa'nın aynı adlı eserinden uyarlanan, yönetmenliğini Nejat Saydam'ın yaptığı, başrollerini Hülya Koçyiğit ve Kartal Tibet'in paylaştığı 1967 yılı yapımı Türk filmi.
22.
Yayla Kartalı (1968): İkinci kez uyarlanan Faruk Nafiz Çamlıbel'in aynı adlı romanını bu sefer Ülkü Erakalın yönetiyor..
23.
Sabahsız Geceler (1968): Peyami Safa'nın aynı isimli eserinden beyaz perdeye uyarlanan filmde Kartal Tibet ve Sema Özcan başrolleri paylaşıyordu...
24.
Aç Kurtlar (1969): Filmin başrolünde oynayan Yılmaz Güney aynı zamanda yönetmenliği, yapımcılığı ve senaristliği de üstlenmiştir. Film, Haydar Turan'ın romanından sinemaya uyarlanmıştır.
25.
Cingöz Recai (1969): Türk polisiyesinin ilk serilerinden birisi olarak kabul edilen Peyami Safa'nın ‘Server Bedi’ mahlasıyla yazdığı Cingöz Recai serisinden ikinci uyarlanan filmdir.
26.
Ankara Ekspresi (1970): Esat Mahmut Karakurt'un aynı adlı romanından uyarlanan, Muzaffer Arslan'ın yönettiği ve Ediz Hun ile Filiz Akın'ın başrollerinde oynadığı film. 1971 Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde "En İyi Film" dahil beş Altın Portakal ödülü kazandı. Altın Portakal En İyi Film Ödülünü kazanan ilk renkli filmdir.
27.
Seven Ne Yapmaz (1970): Türk televizyonlarında en çok gösterilen filmlerden birisi olan film, Kerime Nadir'in aynı isimli romanından uyarlanmıştı...
28.
Son Hıçkırık (1971): Dönemin en iyi oyuncu kadrolarından birisinin gözlenebildiği film, Kerime Nadir'in 1955 yılında yayımlanan aynı isimli eserinden uyarlanmıştı...
29.
Ağlayan Melek (1971): Senaryo ve yönetmenliğini Safa Önal'ın üstlendiği film, Sait Faik Abasıyanık'ın Medarı Maişet Motoru adlı eserinden uyarlamadır.
30.
Hababam Sınıfı (1974): Rıfat Ilgaz'ın, eğitim sistemini hicvederek kaleme aldığı unutulmaz eserini biraz da ölümsüz kılan; yıllardır izlemekten hiç bıkmadığımız film serisi olsa gerek... 1974 yılında ilk jenerasyon ile beyazperdede boy gösteren Hababam Sınıfı seri olarak da 6 filmden oluşmaktadır.
31.
Bedrana (1974): Bekir Yıldız'ın romanından uyarlanmış olan; Güneydoğu Anadolu'daki toprak ve insan ilişkilerini konu alan sinema filmidir.
32.
Sokaklardan Bir Kız (1974): Orhan Kemal'in aynı isimli romanından, 1974 yılında sinemaya uyarlandı.
33.
Ağrı Dağı Efsanesi (1975): Yaşar Kemal'in aynı isimli romanının; Hakan Balamir ve Fatma Girik'in başrollerinde oynadığı uyarlamasıdır.
34.
Süt Kardeşler (1976): Televizyonlarda en çok gösterilen Türk filmlerinden birisi olan film, Hüseyin Rahmi Gürpınar'ın Gulyabani eserinden uyarlanmıştır...
35.
Zübük (1980): Aziz Nesin'in unutulmaz romanından uyarlanan; yönetmenliğini Kartal Tibet'in, senaristliğini Atıf Yılmaz'ın yaptığı 1980 yapımı film.
36.
Gol Kralı (1980): Başrollerinde Kemal Sunal ve Suna Yıldızoğlu oynadığı film; Aziz Nesin'in aynı isimli romanının uyarlamasıdır.
37.
Devlet Kuşu (1980): Orhan Kemal’in romanından yine Memduh Ün tarafından bu sefer yeni bir adla çekilen filmde başrolde de yine Kemal Sunal oynamıştır.
38.
Yılanı Öldürseler (1981): Yaşar Kemal'in eseri Yılanı Öldürseler 1981 yılında filmleştirildi. Türkan Şoray'ın hem senaryosunu yazdığı, hem yönetmenliğini yaptığı hem de başrolünde oynadığı bir şekilde! not: Türkan Şoray senaryoyu tek başına yazmadı. Işıl Özgentürk ve Arif Keskiner ile birlikte kurdukları ekiple yazdı.
39.
Hakkari'de Bir Mevsim (1982): Ferit Edgü'nün aynı adlı romanından, Ferit Edgü ve Onat Kutlar tarafından senaryolaştırılan filmi Erden Kıral çekmiştir...
40.
Son Akın (1982): Yönetmen Yılmaz Atadeniz'in 1982 yılında çektiği film Bekir Büyükarkın'ın romanından uyarlanmıştı.
41.
14 Numara (1985): İrfan Yalçın'ın Genelevde Yas adlı romanından uyarlanan filmin yönetmeni Sinan Çetin'dir. Genelevlerden zaman zaman belgesele yakın görüntüler ve sert sahnelerle dikkat çeken film; vizyona girdiği yıl Altın Portakal'dan En İyi İkinci Film, En İyi Yönetmen, En İyi Erkek Oyuncu, En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu ödüllerini topladı...
42.
Kuyucaklı Yusuf (1985): Feyzi Tuna'nın yönettiği ve senaryosunu yazdığı film. Sabahattin Ali'nin aynı adlı romanından uyarlanmıştır.
43.
Yılanların Öcü (1985): Fakir Baykurt'un romanı Yılanların Öcü de iki kez filme uyarlanan Türk yapıtlarından...
44.
Anayurt Oteli (1987): Yusuf Atılgan'ın aynı adlı romanından uyarlanan Ömer Kavur filminin başrollerinde Macit Koper, Şahika Tekand ve Serra Yılmaz oynuyordu.
45.
Karılar Koğuşu (1989): Kemal Tahir'in aynı adlı eserinden, Kemal Tahir'i Kadir İnanır'ın oynadığı bir film olarak uyarlanan film 1990 yılında Altın Portakal'a damga vurdu. 'En İyi Film', 'En İyi Yönetmen', 'En İyi Kadın Oyuncu', 'En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu' ve 'En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu' ödüllerini topladı.
46.
Karartma Geceleri (1990): Rıfat Ilgaz'ın aynı adlı romanından Yusuf Kurçenli tarafından uyarlanan filmin başrolünde Tarık Akan oynamaktadır. Film, 9. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde (1991) en iyi Türk filmi seçildi. Antalya Şenliği'nde 2. film olurken halk jürisi tarafından da 1. seçildi (1992). Ayrıca 1992'de Yunus Nadi en iyi film ödülünü aldı. Venedik Film Festivali'ne de giden Karartma Geceleri, İspanya Saint Sebastian Film Yarışması'nda Jüri en iyi film ödülünü kazandı...
47.
Minyeli Abdullah (1990): Perihan Savaş ve Berhan Şimşek'in başrollerinde yer aldığı 1990 yapımı film; Hekimoğlu İsmail'in aynı adlı eserinin uyarlamasıydı.
48.
Sarı Mercedes (1992): Çekimleri 1987 yılından 1992 yılına dek süren, yönetmenliği ve senaristiliği Tunç Okan'a ait Türk-Fransız-Alman ortak yapımı olan film, Adalet Ağaoğlu'nun Fikrimin İnce Gülü eserinden uyarlanmıştır.
49.
Kurt Kanunu (1992): Kemal Tahir'in 1969 çıkışlı, Atatürk'e İzmir'de yapılması planlanan suikastı anlatan aynı isimli romanı...
50.
Aylaklar (1995): Melih Cevdet Anday'ın aynı adlı romanından Altuğ Savaşal tarafından uyarlanan filmdir.
51.
Sen de Gitme Triandafilis (1995): Tunç Başaran'ın yönettiği; Fransa, Yunanistan ve Türkiye ortak yapımı olan film de Ayla Kutlu'nun aynı isimli romanından uyarlanmıştı...
52.
Ağır Roman (1996): Metin Kaçan'ın aynı isimli romanından, ciddi bir prodüksiyonla sinemaya aktarılan ve çok da beğenilen, beğenildiği kadar da tartışılan uyarlamasıdır.
53.
Salkım Hanım'ın Taneleri (1999): Varlık Vergisi ve Aşkale Toplama Kampı'nı anlattığı için çok tartışılan film, Yılmaz Karakoyunlu'nun aynı isimli kitabından uyarlanmıştı...
54.
Eylül Fırtınası (1999): Bir çocuğun gözünden 12 Eylül 1980 Askeri Darbesi'nin sıradan bir ailenin üzerindeki etkilerinin anlatıldığı Atıf Yılmaz filmi; Habib Bektaş'ın Gölge Kokusu adlı romanının uyarlamasıdır.
55.
Abdülhamid Düşerken (2002): Nahid Sırrı Örik'in Sultan Hamid Düşerken adlı kitabından uyarlanmış Ziya Öztan filmidir. 1 milyon doları aşan bütçesiyle Türk sinema tarihinin o zamana kadar en pahalıyla mal olan yapımı unvanını elinde tutan film, Yıldız Sarayı, Maslak Kasrı gibi gerçek mekanların yanı sıra, Marmara Üniversitesi’nin bahçesine inşa edilen, Beyoğlu ve İstiklal Caddesi’nin eski hallerinin yeniden yaratıldığı dev setlerde çekildi.
56.
Okul (2003): Vefa ve Kabataş liselerinde çekilen, günümüzde hatırı sayılır yerlerde olan pek çok oyuncunun ilk ciddi tecrübesi sayılan film, Doğu Yücel'in Hayalet Kitap isimli eserinden uyarlanmıştı...
57.
Mutluluk (2007): Zülfü Livaneli'nin aynı isimli eserinden, Abdullah Oğuz imzasıyla beyaz perdeye taşınan film 2007 Altın Portakal Film Festivali'nin en gözde filmlerinden birisi olmuştu...
58.
Sis ve Gece (2007): Ahmet Ümit'in aynı isimli çoksatar romanından uyarlanan, başrollerinde Uğur Polat ve Selma Ergeç'in oynadığı filmdir.
59.
Güz Sancısı (2008): 6-7 Eylül Olayları'nı konu almış ve yoğun tartışmalara neden olmuştu. Yılmaz Karakoyunlu'nun aynı isimli eserinden uyarlanan filmin senaryosunun altında ise Etyen Mahçupyan ve Nilgün Öneş'in imzaları vardı.
60.
Gölgesizler (2008): Ümit Ünal'ın yönettiği film, Hasan Ali Toptaş'ın aynı isimli eserinden uyarlanmış bir psikolojik-dram filmidir.
61.
Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz (2008): Aziz Nesin'in filme alınmakta nispeten geç kalındığını iddia edebileceğimiz eseri...
62.
Kıskanmak (2009): 1930'lu yıllarda Zonguldak'ta geçen, Nahid Sırrı Örik'in aynı isimli romanı;
Zeki Demirkubuz imzasıyla beyaz perdede boy gösterdi...
63.
Kirpi (2009): Sulhi Dölek'in aynı adlı eserinden uyarlanan; Güven Kıraç ve Mazhar Alanson'un başrollerinde oynadığı 2009 yapımı filmdir.
64.
Behzat Ç.: Seni Kalbime Gömdüm (2011): Emrah Serbes'in önce dizi olan, sonra da sinemada kullanılan karakteri Behzat Ç'nin, Son Hafriyat romanındaki macerasının sinemadaki tezahürüdür.
65.
Bizim Büyük Çaresizliğimiz (2011): Son dönemin en popüler yazarlarından Barış Bıçakçı'nın aynı isimli romanından uyarlanan sinema filmidir.
66.
72. Koğuş (2011): Orhan Kemal'in aynı isimli eserinden uyarlanmıştı...
67.
Yeraltı (2012):
Zeki Demirkubuz'un yönettiği, Engin Günaydın'ın ise başrolünde oynadığı film; Dostoyevksi'nin Yeraltından Notlar kitabı temel alınarak yazılmıştı.
68.
Karışık Kaset (2014): Uygar Şirin'in aynı adlı romanından uyarlanan filmin yönetmen koltuğunda Tunç Şahin oturuyor...
69.
Fakat Müzeyyen Bu Derin Bir Tutku (2014): Çiğdem Vitrinel'in yönettiği film, esasında aynı isimli bir İlhami Algör romanıydı...
70. Gece (2014): Hasan Özkılıç'ın aynı isimli ödüllü romanından uyarlanan filmin yönetmeni Erden Kıral..
71. Kocan Kadar Konuş (2015): Belki de en hızlı şekilde sinemaya uyarlanan kitaplardan birisidir... Şebnem Burcuoğlu'nun çoksatar romanı, aynı isimle sinemaya uyarlandı...
19.09.15
