"Sevdik de katlandık inan her bokuna / Hepimiz ölcez de gömün beni çukura.." Her seferinde aklıma jenerikte bu çalarken 'bokuna' kısmını bipledikleri geliyordu. Çok saçma lan, jenerikte niye sansürlenecek bir şey var!.. Neyse, Çukur denince anmadan olmazdı..
Galder Gaztelu-Urrutia'nın ilk uzun metraj yönetmenliği, tam da ilk filmci birinden beklenecek tarzda, anlam derinliği varmış gibi duran ve görsel tatmin sağlayan bir film. İlk filmini yapan biri için öncelik 'Havalı bir film' olmasıdır, bu da öyle... İspanyol yazar David Desola'nın bilim-kurgu hikayesinden uyarlanan El Hoyo (2019), Toronto Film Festivali'nde falan gösterilmiş. Festivallerden aldığı ödüllere bakınca daha çok görsel efektlerinin takdir edildiği görülüyor.
Bir çeşit hapishane gibi görünen Çukur'da (El Hoyo / The Hole) belli ki 1'den başlayan ve 200'den fazlaya giden kat vardır. Her katta iki mahkum yer alır. Bulunulan katın ortasındaki delikten gidip gelen bir platformla yemek servis edilir. Buraya tıkılan her mahkuma yanlarına bir şey alabilme izni verilir. Mahkum diyorum ama aslında tam mahkum değiller, bazıları kendi istekleriyle gelmiş, yani bir şey karşılığında burada bir süre kalmayı kabul etmiş tiplerdir. Mesela kahramanımız Goreng, diploma karşılığında burada 6 ay kalmayı kabul etmiş de gelmiş, gelirken de yanına kitap almıştır, La Manchalı Yaratıcı Asilzade Don Quijote... Başka biri de gerçekten adam öldürmüş, hapishane mi çukur mu diye tercih sunulmuş, çukuru seçmiştir mesela...
Mantık şu: Bütün bu katlardaki insanlara yetecek kadar yemek olan bir platform, gerçek bir özenle hazırlanıyor. 1. kattan servise başlıyor ve daha ilk elli katta talan ediliyor, daha aşağıdakiler aç!.. İşin en ilginç kısmı da her ay mahkumların katının rastgele değiştiriliyor olması. Yani bir ay 37. katta -tam anlamıyla- kıtlıktan çıkmışçasına yemek yersin, öbür ay 114. katta açlıktan kafayı... Duruma uyanan Goreng gibi adamlar, alt kata seslenip "Por favor, caballeros, coman su propia porcion como un ser humano, solo la comidaasdfasdf / Lütfen beyler, insan gibi kendi payınızı yiyin sadece ki yemek alt katlara da ulaşsın. --Kapa çeneni, geçen ay açlıktan ölmek üzereydim şimdi elimde fırsat varken hepsini yiycem!.."
Daha başka anlatmaya gerek yok bence, siz anladınız mevzuyu, insan olmak gibi temel bir şeyden bahsediliyor. Ondan sonra, "Sen komünist misin?!" Hayır efendim ne alakası var, akıllıyım!..
17 Mayıs 2020
